Cursus: Lemniscaat
Samen op weg naar veiligheid en verbinding
Hechtingsproblematiek en trauma bij kinderen – verdieping voor hulpverleners die samenwerken met honden
De kern van trauma is dissociatie: uit verbinding zijn met jezelf en uit verbinding zijn met de wereld om je heen, veroorzaakt door een chronisch gevoel van angst. In deze, vooral praktische nascholing over hechtingsproblematiek en trauma staan veiligheid (her)vinden, herstel van verbondenheid en contact centraal. De primaire insteek is het lichamelijk ervaren. Bijzonder aan deze cursus is de samenwerking met honden. Het behoeft geen betoog hoe belangrijk liefdevolle en bevestigende contacten zijn voor een kind. Zeker voor de kwetsbare, getraumatiseerde kinderen, waar deze nascholing zich op richt, kan de verbinding met dieren een kind helpen vertrouwen te ontwikkelen in zichzelf en de omgeving en wie weet een beetje te helen.
Voor wie:
Deze nascholing is bedoeld voor hulpverleners die werken in de jeugdhulpverlening en zich (meer) willen verdiepen in praktische toepassingen samen met de hond bij hechtingsproblematiek of trauma bij kinderen. Van deelnemers wordt verwacht dat zij al kennis en deskundigheid hebben met betrekking tot het samenwerken met honden.
Leerdoel van de cursus:
Het doel van deze cursus is het verkrijgen van actuele theoretische inzichten over de verwerking van trauma en de begeleiding van hechtingsproblematiek. Daarnaast het eigen maken van praktische opdrachten, oefeningen en vaardigheden die toegepast kunnen worden in de praktijk waarbij samengewerkt wordt met honden.
Wat komt aan bod in de cursus?
-
Theorie hechtingsproblematiek en trauma
-
Praktische oefeningen, opdrachten en vaardigheden met en zonder honden die toegepast kunnen worden door de hulpverlener; Het creeren van een veilige omgeving en een gevoel van veiligheid voor het kind; lichamelijk ervaren; systemische kijk; creatieve werkvormen; afstand en nabijheid, ruimte geven en nemen, verbinding aangaan
-
Bereidheid van deelnemers tot introspectie en zelfreflectie m.b.t. eigen hechtingspatronen
Theoretische achtergronden en methodieken:
Inhoudelijk sluit de theorie van cursusinhoud aan op actuele onderzoeken en inzichten uit de neurobiologie en psychologie:
Trauma’s kunnen de structuur en de bedrading van de hersenen veranderen.
‘Uit hersenonderzoek weten we dat trauma’s kunnen leiden tot veranderingen in de hersenen. Als we schokkende gebeurtenissen meemaken of ons bedreigd voelen, zenden we instinctief signalen uit naar anderen om ons te hulp te schieten. Maar als niemand te hulp schiet of gevaar blijft dreigen, treden oudere hersengebieden in werking: de emotionele hersenen, die uit de zoogdierhersenen en de reptielenhersenen bestaan. Dan blokkeert het talige deel van het brein en schakelen we over op primitievere manieren van overleven: vechten, vluchten of verstijven. Stresshormonen zijn de motor van die reacties. Bij getraumatiseerde kinderen en volwassenen is de stressreactie chronisch geworden. Daardoor raakt het alarmsysteem in de hersenen verkeerd afgesteld. Kinderen leven dus in een staat van constante waakzaamheid. Ze zijn bijvoorbeeld hypergevoelig voor de kleinste aanwijzingen van boosheid en reageren heel sterk op agressie van leeftijdgenoten. Een van de moeilijkste dingen is dat ze dingen hebben meegemaakt waarover ze niet kunnen praten. Omdat ze geen woorden hebben voor wat hen is overkomen, leeft het trauma zich uit in hun lichaam. Hun emotionele hersenen geven steeds signalen af dat de wereld onveilig is.
​
‘Het verbale deel van hun hersenen is als het ware afgeknepen. In tegensteling tot het rationele brein, dat zich uit via gedachtes, drukken de emotionele hersenen zich uit in lichamelijke reacties. Je krijgt plotseling hevige buikpijn, wordt misselijk, of krijgt een paniekaanval. Het lijf van getraumatiseerde kinderen is net een pingpongbal, waarover ze geen controle hebben. Ze hebben vaak geen idee waar hun heftige emoties en de spanning die ze voelen vandaan komen. Vaak weten ze ook helemaal niet wat ze voelen. Op een heel elementair niveau is hun gevoel van veiligheid geschaad. Het belangrijkste is om eerst het evenwicht op het diepste niveau te herstellen: door het lichaam te kalmeren. Lichamelijk contact, het elementairste hulpmiddel om te troosten en te kalmeren, is uit de meeste therapieën verbannen. Terwijl juist dat enorm kan helpen om je weer veilig te voelen in je lichaam, om te ervaren dat het gevaar geweken is. Als dat gebeurt, en het stresssysteem van de emotionele hersenen kalmeert, kunnen andere delen van het brein ook weer gezonder functioneren. (vrij overgenomen uit interview Bessel v.d. Kolk)
​
Methodieken:
Onderzoek wijst uit dat er niet één beste methode is om getraumatiseerde kinderen zich weer veilig te laten voelen. In de cursus komen oefeningen, activiteiten, spelvormen voorbij die een appèl doen op lichamelijk ervaren zoals mindfulness, sport, buitenactiviteiten, op creatieve werkvormen en op ouder-kind activiteiten (samen doen). De praktische werkwijze is open, intuitief en mild waarbij gewerkt wordt met methodieken als Basic Trust, Theraplay en haptonomie.
Niveau:
HBO
Werkwijze:
Van deelnemers wordt verwacht dat de visie van waaruit wordt gewerkt, met mensen en dieren, in deze cursus wordt onderschreven. Dat wil zeggen dat er op een open en milde wijze wordt begeleid. Van deelnemers wordt verwacht dat ze bereid zijn om actief mee te doen en bereid zijn tot zelfreflectie. Het is mogelijk (in overleg) om je eigen hond mee te nemen op sommige lesdagen.
Werkvormen:
Tijdens lesdagen: theorie, praktische interactieve oefeningen en activiteiten, feedback via video- en filmmateriaal. Je gaat je verdiepen in de samenwerking met je hond en met de do’s en don’ts en de sterke punten/valkuilen waar je rekening mee dient te houden tijdens de begeleiding aan deze doelgroep.
Kosten/data/tijden/locatie:
Na aanmelding via inschrijfformulier een uitnodiging voor een telefonisch intakegesprek.
Cursusprijs: € 695,00 incl. koffie/thee, excl. zelf aan te schaffen boeken. Tijdens de lesdagen krijg je factsheets van de behandelde lesstof.
Data: zie de agenda
Tijden lesdagen: 10.30-ca. 15.30
Locatie: Maarn e/o Driel
Zelfstudie en aan te schaffen boeken:
Naast het volgen van de lesdagen verwachten wij van je dat je zelf boeken aanschaft: Traumasporen van Bessel v.d. Kolk, Vroegkinderlijk trauma van Franz Ruppert, Als hechten moeilijk is van Giel Vaessen en eventueel; de jongen die opgroeide als hond van Bruce D. Perry en het kinderboek Ollie en het kronkeldier van Wilma Geldof.
Het is fijn als je al met het lezen van de boeken begint voor aanvang van de cursus.
Daarnaast zijn er huiswerkopdrachten en het vervaardigen van een portfolio: opdrachten met video/filmmateriaal, portfolio over hechtingsstijlen vervaardigen als eindopdracht (40 uur).
Kwalificatie:
Je ontvangt een certificaat na afsluiting van de cursus als je alle lesdagen hebt bijgewoond en huiswerkopdrachten en portfolio hebt gemaakt/ingeleverd.
Docenten:
Tessa van Lith, (Yudado), Desiree van Veldhuizen, (Pets4Care)
​